SI! NO! ???

Als je in België vraagt “op wat hebt gij gestemd” zijn er mogelijkheden van tien verschillende partijen tot drie verschillende lijsten. In Ecuador was het dit weekend “ja” of “nee”. Het referendum legt vijf vragen voor over vervroegde invrijheidsstelling, gevangen houden van terechtgestelden, vermijden van belangenconflicten en twee vragen over justitiehervorming. De volksraadpleging omvat vijf vragen over het tegengaan van postjesverdeling onder vrienden, gokspelen, dierenleed, criteria om media te controleren en ten slotte betere sociale uitkeringen. Dit alles in een nogal juridische vraagstelling. Sommigen zeggen dat ze hun stemmen gelijk verdelen in vijf keer “ja” en vijf keer “nee” om iedereen tevreden te stellen. Bijna een derde geteld ziet het er naar uit dat men op alles “ja” heeft beantwoord. Vraag vier en negen zijn echter nog heel nipt in de telling. Vraag acht over het afschaffen van stieren- en hanengevechten is de enige vraag die per kanton geldt. In Quito waar de eerste stierengevechten in Zuid-Amerika werden gehouden houdt het op. Een van de enige plaatsen waar de stierengevechten kan blijven doorgaan is Chimborazo waar alle kantons met een verpletterende meerderheid voor zijn. Het ziet er naar uit dat de centrale provincies in de Andes een alleenrecht krijgen op stierengevechten.

Het referendum wordt door kritische media vooral gezien als een poging om meer macht te verwerven over het land en de (kritische) media in het bijzonder. De 22 provincies zijn gelijk verdeeld in 11 “nee” en elf “ja” kampen. Gemiddeld tien percent stemde blanco of ongeldig en sluiten zich daarmee aan bij de overwinnaars. In de thuisprovincie van de president met bijna een vierde van alle inwoners haalt hij duidelijk zijn slag thuis. De oriënte en de sierra op twee provincies na zijn tegen, namelijk de provincies Pinchincha en Azuay met respectievelijk de hoofdsteden Quito en Cuenca.
Dan maar eens kijken naar de cijfers van Chimborazo. Die provincie laat zich net als de andere centrale provincies in de Andes kennen als niet zo overheidsgezind want men stemde ruim tegen en met ook een opvallende 15% blanco en ongeldige stemmen. Dan nemen we een kijkje meer specifiek in Guamote. Iets minder van de bevolking zegt “ja” en ook iets minder “nee” want 23% stemt blanco of ongeldig. Daarvan gaf het grootste deel een blanco formulier af, de overigen deden een poging of stemden wellicht zowel “ja” als ”neen”. Opvallend is dat naarmate de vragen vorderen meer en meer blanco gestemd wordt. Velen gaven het gaandeweg blijkbaar op en verlieten vroegtijdig het stemhokje. Een mogelijke verklaring voor blanco stemmen is dat velen en vooral de ouderen niet kunnen lezen laat staan iets begrijpen van de juridische formuleringen. Dat komt nog vaker voor in parochies van Guamote. In Palmira stemt meer dan een derde van de 7000 inwoners ongeldig en blanco op de laatste vragen.

Ook het kiesgedrag van Ecuadoriaanse migranten is geweten. In Spanje zijn ze met meer dan 100 000 en ook daar zijn verschillen groot tussen bijvoorbeeld Barcelona, Madrid en andere steden en van vraag tot vraag. In België wonen iets meer dan 1000 Ecuadorianen. Meer dan de helft zegt “ja”. Een tiental percent stemde blanco en ongeldig terwijl dat in Nederland maar een drietal percent is. De Ecuadorianen in België zijn misschien niet verrassend meer geneigd “ja” te zeggen. Mogelijke denkpiste daarbij was: “Ecuador heeft op zijn minst een verkozen overheid, laten we die dan ook steunen”. Waarom de Canadese Ecuadoranen in Ottawa twee keer zoveel “nee” zeggen dan in Montreal is ook een raadsel. Voorlopig is het nog even afwachten op wat de 24 japanners, 11 Indonesiërs, 13 Maleisiërs en 24 Indiërs te zeggen hebben alvorens het referendum af te ronden. Het is geen overduidelijke maar zeker wel een overwinning voor Rafael Correa die bij reeds aangaf ooit naar België te verhuizen maar voorlopig dus nog een jaartje stevig(er) aan de macht blijft. Na de zoveelste maaltijd voor moederkesdag klinken de leerkrachten van de basisschool hun cola of sprite met misschien wel de bekendste Zuid-Amerikaanse woorden: “Hasta la victoria siempre!”