Febrero

Twaalf jaar geleden vertelde een leerkracht me dat februari de belangrijkste maand van het jaar is. De reden van deze boodschap was waarschijnlijk een poging om mijn schooljaar op het goede spoor te brengen. Maart is immers te laat om het tij consequent te keren en voor je het weet zijn goede voornemens vijgen na Pasen. Ieder jaar denk ik in februari terug aan diens woorden. Februari is een uitzichtloze maand. De feesten zijn voorbij, je denkt dat de winter stilaan ten einde is, tevergeefs. Het einde van het schooljaar of de lente laat eindeloos op zich wachten. Iedere dag in februari is er een te veel, het hout is op, de breinaalden vervelen en wat is het nut er nog van?

Zo is Februari een maand om allerhande voorbereidingen te treffen. Hoewel het klimaat hier geen is waar de winterslaap plaats ruimt voor een lentekuis organiseren we in Inti Sisa een minga in grote schoonmaak. In de kleuterklas zijn de ouders aan het werk om de verfspatten van hun kinderen te verwijderen en in het gastenhuis wordt de stofzuiger van onder het stof gehaald en de ramen schoongemaakt met geweekt krantenpapier. Naar aanleiding van carnaval doet radio Guamote een oproep om de huizen te verven. Het oudste gedeelte van Inti Sisa krijgt een nieuwe laag. Tijdens het huidige regenseizoen komen de toeristen niet zomaar binnengewaaid zoals tijdens het winderige hoogseizoen. Toch komt er zo nu en dan een groep Flamencos die onze door ‘Made in Belgium’ Mario aangeleerde chocolade komen plunderen. Hetzelfde met de biervoorraad tijdens het bezoek van onze Duitse buren. Er komen ook nog twee Spanjaarden aan per per fiets geladen tot 35 kilo’s en op doorreis in Ecuador én zonet een tocht met 40 km bergop achter de rug. Ik bereid hen koteletten zonder clenbuterol.

27 februari is de nationale feestdag. Er wordt in scholen al enkele weken gedanst of getrommeld. De leerlingen in een comunidad staan ’s morgens in colonne, marcherend alsof ze deel uitmaken van de landmacht. Iedereen zweert trouw aan de vlag als oefening voor de plechtige ceremonie op vrijdag. De computerleraar vraagt me of wij in de ochtend ook zoiets doen. Ik stel teleur; A) Het vriest in België. B) Leerlingen gaan ’s morgens gewoon naar de klas en politici naar het werk zoals jij 's morgens op de starttoets van je computer drukt. C) Neen.
“Jullie zijn niet zo trouw aan jullie land.” “Neen.”
Gelukkig is er nog carnaval om februari snel te vergeten hoewel het dit jaar in maart zal doorgaan. Ik mag stilaan verkleedideeën bedenken. Indigena is voor de hand liggend hoewel ajuin me ook een optie lijkt. Alle tips zijn welkom.

Even naar de evenaar

In Quito verblijf ik enkele nachten bij Carlos en familie. Slapen doe ik tot een stuk in de voormiddag. Ik neem in verscheidene plaatsen danslessen, neem iemand bij de arm en beweeg is de leermethode. De avonden wisselen zich af in verschillende muziekstijlen. Een veredelde schuur in rood en oranje getinte kleuren met zuilen en vooral een dansvloer speelt niets dan salsa. Een beruchte rock&roll kelder ‘The Blues’ zorgt voor enige afwisseling. De derde dag rijden we in een Chiva door de straten van Quito. Letterlijk is chiva een geit maar in de stad ook een bus zonder ramen en zonder stoelen met een muziekinstallatie en een bar. Iedere passagier krijgt een koord met een bekertje om de hals dat op tijd en stond wordt gevuld met puntos, sterke drank.

Een korte daguitstap gaat naar La mitad del mundo of ‘het midden van de wereld’, een half uurtje rijden ten Noorden van Quito. De bezienswaardigheden bestaan uit en monument met een museum over Ecuador met daar rond enkele paviljoenen of kleinere musea over onder meer astronomie, fysica en insecten. Op de grond loopt een gemarkeerde lijn: de Evenaar. Om alles te zien moet je drie keer ingang betalen. Met een voet sta ik in het Noorden en een in het zuiden. Er zijn heel wat wetenswaardigheden over de evenaar maar zoals in iedere les zijn de proefjes het leukst. Water uit de kraan zou in het Zuiden in een andere richting wegvloeien dan in het Noorden en precies in het midden kan een ei rechtop blijven. De symboliek van de Noord-Zuid tegenstelling gaat verder dan deze kaarsrechte lijn. In Zuid-Amerika zijn de verschillen tussen arm en rijk nog duidelijker merkbaar dan Europa. Een veel voorkomend voorbeeld daarvan zijn de huizen omringd door muren met ingemetselde glasscherven.

Tot slot gaan we feesten in Ibarra, twee uur ten Noorden van Quito. In Ibarra is het Yahuarcochameer de plaats voor plezier in en op het water. 'Bloedwater' is de betekenis van de naam van het meer. In de 15e eeuw vond daar een bloederige slag plaats waarbij volgens de legende meer dan 30000 lichamen in het water terecht kwamen. Onderweg passeren we langs de markt in Otavalo, een kleine stad die wereldberoemd is voor artisanaat en wereldmuziek. De bevolking is er welgestelder. De traditionele kledij is er voornamelijk in het blauw in tegenstelling tot de rode poncho’s bij ons. In Guamote kom je niet voor luxe, met de architectuur van aarden hutten met rieten daken, de gastronomie van verse melk en een uitgebreid gamma aan verse levensmiddelen. Design hoeden en poncho’s kleuren het straatbeeld. Na een busreis van tien uur kom ik aan in de plaatselijke Hilton, Inti Sisa waar het water anders wegdraait dan in Ibarra en een ei al lang niet meer blijft rechtstaan.

Paramó

Een wandeling naar de comunidades maakt menig op het veld ploegende mensen nieuwsgierig en een beetje verbaasd om gringo´s op hun weg te zien stappen. Zij zelf rijden immers met een camionette die bij daglicht een keer naar boven gaat en bij duisternis naar beneden. Na een wandeling van drie uren staan we acht honderd meter hoger in de paramó, een prairiegebied met grazende runderen en hier en daar een ezel tussen. We bevinden ons afgelegen van een afgelegen gemeenschap van een afgelegen kantonstadje, op een uur van een afgelegen provinciehoofdstad in een ver land.

Het einde van een omgeving is het begin van een andere, verschillende kuddes schapen kruisen onze wegen, een boer berijdt zijn ezel, een vrouw voedt haar runderen, een andere loopt met twee stieren op een berg, naar nergens lijkt het. In de valavond vloeien mist en wolken tussen de velden. Een collega werkt in zijn vrije dagen in zijn comunidad om het veld te bewerken en runderen te laten grazen. We krijgen in zijn hut net geteelde aardappelen en pas gemolken warme melk en vallen net niet in slaap in deze mystieke omgeving en bijna surreële authenticiteit.